Bulletproof coffee: waarom je boter in je koffie zou moeten doen, in plaats van suiker

Precies een jaar geleden schreef Sandra over bulletproof coffee, ofwel: koffie met boter en kokosolie. Deze hype uit de Verenigde Staten heeft in rap tempo ook zijn weg naar Nederland gevonden en dus moest Sandra er aan geloven het magische drankje te proberen. Truth be told: ze vond het niet echt lekker. Toch bewijst zich maar eens dat smaken verschillen. Na een recentelijk bezoekje aan de koffiebar van Bulletproof Coffee in Santa Monica, Los Angeles, was ik namelijk dolenthousiast. Niet alleen over de koffie trouwens. Vooral de soft taco’s op basis van kokosmeel en het overheerlijke chocolade-ijs lieten mij watertanden.

Bulletfproof coffee is niet per se een hype om de lekkere smaak (waarover dus te twisten valt). Nee, waar het bij bulletproof coffee bovenal om gaat, zijn de gezondheids- en productiviteitsvoordelen. En laat ik die nou interessant vinden. Daarom zal ik je in dit artikel uitleggen wat de gedachte is achter boter en kokosolie in je koffie en wat jij hier aan kunt hebben (of niet).

Mijn yummie bulletproof brunch in Santa Monica

Bulletproof coffee als biologiehack

Bulletproof Coffee (Bulletproof officieel met een ®, want het is een merknaam die naar US-regelgeving officieel beschermd is, maar op het wereldwijde web een heel eigen leven is gaan leiden) is bedacht door investeerder en ondernemer Dave Asprey. Nadat hij in zijn hoogtijdagen in Silicon Valley de omvang van zijn buik aanzienlijk had zien toenemen en gefascineerd was geraakt door de zucht naar productiviteitshacks, stuitte hij op een interessante realisatie: de koffie met yakboter die hij tijdens een van zijn tochten door de Himalaya had gedronken, had een wonderbaarlijk positief effect op zijn mentale en fysieke staat. Thuis in zijn keuken begon hij met experimenteren met boter in een poging hetzelfde effect te bewerkstelligen. Hier ontdekte hij een rijke wetenschap achter koffie, boter en kokosolie, die uiteindelijk leidde tot het ontstaan van Bulletproof® en de producten die het merk voert.

Wat maakt boter en kokosolie in je koffie zo speciaal?

Het voordeel van (room!)boter (en dan graag grasgevoerd)

Boter zit vol goede vetten. Dan heb ik het hier wel specifiek over goede boter, dat wil zeggen: biologische roomboter van grasgevoerde koeien. Koeien die lekker in het gras kunnen rondlopen en hiervan kunnen eten, krijgen namelijk veel beta-carroteen binnen, wat in hun lichaam omgezet wordt in Vitamine A die via hun boter voor mensen opneembaar wordt. Dat is fijn, want Vitamine A is goed voor ons immuunsysteem en onze huid, ogen en longen. De Vitamine A in boter is trouwens heel iets anders dan de toegevoegde vitamine A in bijvoorbeeld margarine. Die is namelijk synthetisch en het is maar de vraag of dat door je lichaam goed wordt opgenomen.

Naast Vitamine A, bevat boter ook Omega 3, Vitamine K, Vitamine D, Vitamine E en antioxidanten. Allen belangrijke voedingsstoffen voor ons lijf. Onderzoek heeft uitgewezen dat grasgevoerde roomboter veel meer van al deze bouwstoffen bevat dan roomboter van koeien die met tarwe gevoerd zijn. Mocht je je trouwens afvragen hoe je het verschil ziet tussen grasboter en ‘gewone’ roomboter (behalve aan de verpakking): grasboter is geel van kleur, wat komt door de grote hoeveelheid Vitamine A die in de boter zit. ‘Gewone’ roomboter is wit.

Verder bevat grasboter veel butyraat, ofwel boterzuur. Boterzuur is goed voor de werking van de dikke darm en vormt een belangrijke bron van energie voor ons lichaam. Studies wijzen uit dat boterzuur een positief effect heeft op de werking van ons immuunsysteem en ontstekingen kan reduceren (1, 2, 3).

Het voordeel van kokosolie

Om de voordelen van kokosolie goed uit te leggen, heb ik eigenlijk een heel artikel nodig. Gelukkig heeft Sandra die al eens geschreven! Hier vind je het hele verhaal. Ik beperk mezelf hier even tot een korte samenvatting:

De laatste jaren is er ontzettend veel discussie geweest over of kokosolie nou echt zo gezond is, met daarin twee extreem verdeelde kampen. Het Voedingscentrum zegt: kokosolie is uit den boze. Kokos bestaat namelijk voor meer dan 85% uit verzadigd vet, waarvan je cholesterol zou gaan stijgen, wat weer leidt tot een groter risico op hart- en vaatziekten.

(Overigens is het Voedingscentrum vanwege de verzadigde vetten in roomboter ook hiervan geen fan, maar dat terzijde.)

Onzin! Zegt het gros van de natuurvoedingskundigen.  Het verzadigde vet uit een kokosnoot is gezond. Het is namelijk geen gewoon verzadigd vet, maar een een zogeheten middellange keten vetzuur (MCT). MCT’s zijn makkelijk te verteren en worden in ons lichaam bijna net zo snel opgenomen als koolhydraten. Ook vraagt dit vet geen energie van onze lever, gal en pancreas om het te verteren. Daarom heeft een MCT-vetzuur weinig te maken met de cholesterolstofwisseling die in de lever plaatsvindt.

Die MCT is exact de reden waarom Bulletproof® enthousiast is over kokosolie in hun bedachte koffiebrouwsel. MCT vetzuren worden bij opname in  het lichaam namelijk meteen naar de lever getransporteerd, waar ze voor snelle energie zorgen.  En die energie is waar het Bulletproof® voornamelijk om gaat. Ze hebben zelfs een eigen product hebben gemaakt waar puur MCT in zit: Brain Octane. Dit is een gepurificeerde vorm van MCT en bevat 18 keer meer MCT dan kokosolie. De echte bulletproof coffee bevat daarom ook geen kokosolie, maar dit goedje.

Het voordeel van koffie

Bulletproof® houdt zich bezig met gezondheid, maar meer nog met productiviteit. Hierin ligt ook de kern van waarom ze zo gek zijn op koffie. De werkzame stof in koffie, cafeïne, heeft namelijk een heel positieve uitwerking op de activiteit van de hersenen, in meerdere opzichten. Dit laat zich als volgt samenvatten:

• Zoals we allemaal wel weten, zorgt cafeïne ervoor dat je langer wakker blijft. Dat komt doordat het de strijd aangaat met de neurotransmitter adenosine, die onze aandacht, alertheid en slaap regelt. Het adenosinelevel in ons lichaam bouwt zich gedurende de dag op, tot het op een bepaalt level is en besluit dat het bedtijd is. Cafeïne zorgt ervoor dat adenosine zijn werk niet kan doen en houdt je zodoende wakker.
• Terwijl adenosine geblockt is, kunnen hormonen als dopamine en serotonine en neurotransmitters als glutamaat vrij rondwaren. Dit geeft een energy rush en verbetert de mentale activiteit. Ook geeft het een blij gevoel.(4)
• Studies tonen tevens aan dat cafeïne de capaciteit om te leren met 10% verbetert.(5)

Het is goed te vermelden dat Dave Asprey in zijn lange zoektocht naar de perfecte koffie heeft ontdekt dat er een groot verschil bestaat in de positieve werking van koffie al naar gelang de kwaliteit van de koffie. Zeker in de VS is veel koffie op de markt die mycotoxines bevat, een gifstof geproduceerd door schimmels die op de koffiebonen ontstaan tijdens opslag. Europa kent gelukkig strenge regelgeving op het gebied van mycotoxines en voedingswaren, waardoor je niet snel slechte koffie zult drinken. In de VS is dit echter een heel ander verhaal. Goed om te weten als je in de States een lekker bakkie wilt bestellen!

Vanaf nu dus elke koffie een bulletproof koffie?

Ik geef toe, dit klinkt allemaal erg goed. Maar betekent dat nu dat je elke koffie die je drinkt moet vervangen met een bulletproof koffie? Of dat je zelfs een hele maaltijd kunt vervangen met een bulletproof coffee, zoals Dave Asprey zegt (hier is zelfs een term voor bedacht: Bulletproof Intermittent Fasting. Meer over onze ervaring met Intermittent Fasting lees je hier)? –> Niet per se!

Geen enkel voedingsmiddel is 100% gezond of ongezond. Alles staat of valt met de hoeveelheid waarin je het voedingsmiddel nuttigt. Ook is het belangrijk dat je gevarieerd eet. Teveel eenzijdige voeding kan namelijk tot intoleranties leiden. Bovendien bevatten verschillende voedingsmiddelen verschillende voedingsstoffen en loop je dus het gevaar belangrijke voedingsstoffen mis te lopen als je alleen maar bepaalde dingen eet.

Om dit laatste te illustreren, maakte Kris Gunnars van Authoritynutrition.com een leuke vergelijking.

Haar ontbijt (een appel en 4 eieren gebakken in kokosolie), bevat de volgende voedingswaarde:

• 25 gram proteïne;
• 5 gramvezels;
• meer dan 50% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid Selenium, Phosphorus, Vitamine B12, Vitamine B2 en Vitamin B5;
• meer dan 10% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van elk voedingsmiddel behalve magnesium, Mangaan en Vitamin B3.

Een bulletproof coffee (officieel bevat die 2 koppen koffie, 2 eetlepels MCT olie / Brain Octaine en 2 eetlepels boter) bevat deze voedingswaarde:

• 1 gram proteïne;
• 0 gram of vezels;
• minder dan 10% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van elk voedingsmiddel behalve Vitamine A, Vitamine B2 en Vitamine B5.

Dit wil niet zeggen dat je je dag niet kunt beginnen met een heerlijk (als je het mij vraagt) kopje bulletproof koffie. Laat ik eerlijk zijn: ik doe dat zelf ook! Maar wees je er wel bewust van dat dit kopje niet per se je hele ontbijt kan vervangen. Alles hierbij valt of staat natuurlijk bij hoe je je maaltijden op een dag verdeelt en wat je eet.

Genieten met gezond verstand

De voordelen van bulletproof koffie zijn wat mij betreft zeker waar. Bovendien kan ik persoonlijk erg genieten van het romige goedje. Laten we eerlijk zijn, roomboter maakt alles lekker (en vooral dat chocolade-ijs bij de Bulletproof koffiebar!!!) 😉 Ik vind het bovendien nergens op slaan dat verzadigde vetten als kokosolie in een kwaad daglicht worden gezet. Met mate doen goede vetten voor je lichaam wat ze beloven en dat is goed zijn. Echter geldt met alle voeding, of het nu een trend is of niet: gebruik je gezonde verstand. Niets is 100% goed of fout en variatie is key! Als je dat in je achterhoofd houdt en gewoon geniet van wat je tot je neemt, beleef je er het meeste plezier aan.

>>> Wil je zelf een bulletproof coffee maken, link dan hier naar het recept

Enjoy!

Bewaren